Vào khoảng thời gian từ một thập kỷ trước, khái niệm về Resort và Spa là  điều khá mới mẻ với nhiều người dân nước ta; hoặc chỉ những người có thu nhập cao mới có thể sử dụng những dịch vụ này. Nhiều người cũng chưa hiểu rõ và đánh giá đúng tính chất của loại hình dịch vụ cao cấp này. Về chức năng, nhiệm vụ, cách tổ chức không gian hay những điều kiện cơ bản nhất của một khu Resort, Spa cần có và những tiêu chuẩn để đánh giá chất lượng cho loại hình dịch vụ đặc biệt này.
Những nghiên cứu về quy hoạch, kiến trúc và bố trí không gian trong một khu Resort thế nào được gọi là tiêu chuẩn?

Những thiết kế trong khu nghỉ dưỡng cần những điều kiện gì để đáp ứng nhu cầu của con người?…
Vì thế ta nên có những tìm hiểu về Resort cũng như các loại hình nghỉ dưỡng và chăm sóc đặc biệt như  Spa để có những nhận định và đánh giá rõ ràng hơn về kiến trúc, nội thất cũng như về bố trí trong loại hình không gian này…
1.Tại sao gọi là resort:

Hiện nay, khái niệm về resort chưa được định nghĩa thống nhất và chưa xây dựng được tiêu chuẩn xếp hạng riêng dành cho resort, nên công tác quản lý cũng như thống kê số lượng của các resort gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, theo nghĩa chung nhất thì: Khách sạn nghỉ dưỡng (resort) là loại hình khách sạn được xây dựng độc lập thành khối hoặc thành quần thể gồm các biệt thự, căn hộ du lịch; (bungalow)... ở khu vực có cảnh quan thiên nhiên đẹp, phục vụ nhu cầu nghỉ dưỡng, giải trí, tham quan du lịch. 
Các khu nghỉ dưỡng thường được xây dựng rất sang trọng theo tiêu chuẩn từ 4-5 sao. Tại đây nhà cung cấp sản phẩm cung cấp các dịch vụ cao cấp đến khách hàng. Thông thường thì Resort thường đưa ra các sản phẩm trọn gói đến khách hàng ( Giá trọn gói có thể gồm việc đưa đón, ăn nghỉ, vui chơi, giải trí, thẩm mỹ…). Về khách hàng đến với Resort thường ở lưu trú dài hạn, họ không di chuyển nhiều điểm, chủ yếu là nghỉ ngơi tại Resort. Nói tóm lại Resort đưa ra sản phẩm hoàn hảo và đầy đủ và khách hàng chỉ cần bỏ tiền ra đến để hưởng thụ dịch vụ đó.
 

II. Đặc điểm của Resort: 
 Resort - khu du lịch  nghỉ dưỡng phục vụ nhu cầu nghỉ dưỡng, giải trí, tham quan du lịch của du khách thường được xây dựng ở những nơi có cảnh quan thiên nhiên đẹp. Resort có đặc điểm chung là yên tĩnh, xa khu dân cư, xây dựng theo hướng hòa nhập với thiên nhiên tại chỗ, có không gian và cảnh quan rộng, thoáng, xanh. Resort khác với các cơ sở lưu trú thông thường bởi hệ thống dịch vụ liên hoàn, tổng hợp, có thể đáp ứng mọi nhu cầu của khách như dịch vụ giải trí, chăm sóc sức khỏe, làm đẹp, luyện tập thể thao. Do Resort mang lại những giá trị và dịch vụ hoàn hảo hơn nên giá cũng thường khá đắt so với giá phòng khách sạn cùng tiêu chuẩn.
*Hoạt động của các Resort ở Việt Nam có những đặc điểm sau:
1. Về hình thức tổ chức kinh doanh: 
Các Resort chủ yếu là hình thức liên doanh nước ngoài hoặc doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. Nhờ vậy, tạo điều kiện cho những tập đoàn chuyên kinh doanh Resort đem tới kinh nghiệm quản lý tạo điều kiện nâng cao chất lượng hoạt động của các khu Resort. 
2. Về cơ sở vật chất kỹ thuật:
Do các khu Resort được xây dựng ở các vùng biển hoặc các nơi có tài nguyên du lịch, nên kiến trúc của các khu Resort thường là các khu nhà thấp tầng, mang tính gần gũi với môi trường, gần gũi với thiên nhiên nhưng vẫn đảm bảo tới sự sang trọng, tiện nghi. Diện tích các Resort thường từ 1 ha tới 40 ha và diện tích ngày càng được mở rộng vì đặc trưng của khu Resort thường  là các khu vực có không gian rộng rãi trong đó diện tích xây dựng thường chiếm tỷ lệ nhỏ. 
3. Về cách thức tổ chức quản lý: thường áp dụng theo tiêu chuẩn của các tập đoàn nước ngoài, trong đó một số Resort đã áp dụng bộ phận chuyên trách quản lý công tác môi trường. 
4. Về chất lượng lao động:
Hầu hết các Resort là cơ sở hạng cao sao nên chất lượng tuyển chọn người lao động được chú trọng nhằm đảm bảo chất lượng dịch vụ của cơ sở. 
 

 Đặc điểm về kinh doanh của khu Resort là kinh doanh phục vụ du khách đến đây nghỉ dưỡng là chính; vì vậy địa điểm được lựa chọn để xây dựng các Resort là ở các khu du lịch, các bãi biển, hoặc khu đồi núi hoặc rừng có khí hậu trong lành. Để tổ chức hoạt động kinh doanh Resort cần phải có một khuôn viên có diện tích rộng lớn, ở đây các khu nghỉ dưỡng không xây cao tầng, chủ yếu là kiểu các biệt thự. Xung quanh khu Resort có nhiều dịch vụ vui chơi giải trí như bể bơi, massage, phòng tập thể hình, khu biểu diễn nghệ thuật, ẩm thực…
a.Mỗi Resort phù hợp với một loại khách:
 Sự phân biệt rõ ràng các đối tượng phục vụ sẽ giúp cho nhà đầu tư đưa ra những ý tưởng đầu tư và khai thác. Không thể nói rằng phải xây dựng một khu khách sạn nghỉ dưỡng chung chung mà phải tập trung cho một số đối tượng nhất định. Chính vì thế mà phân chia ra các loại Resort như 4 sao, hay 5 sao…Resort Mũi Né, Furama-Đà nẵng là loại Resort 5 sao, Vạn chài - Sầm sơn là Resort 4 sao…
 

b.Gắn liền với đặc thù địa phương:

c.Chất liệu sử dụng trong kiến trúc là “ Diễn viên chính”:
 Người nông thôn lên thành thị thì mong tìm sự thích thú trong tiện nghi, chất liệu sang trọng. Người thành thị tránh gần máy lạnh, nền bóng loáng…mà tìm đến hương đồng gió nội, gạch tàu, ghế tre. Hãy suy nghĩ đúng về chất liệu sử dụng cho từng đối tượng. Làn sóng xây dựng các khu nghỉ dưỡng (Resort) ở Việt nam nói riêng và các nước trong khu vực nói chung đã tạo ra sự cạnh tranh không những đáp ứng nhu cầu mà còn tạo ra nhu cầu. Nghĩa là người ta đã vô hình trung nâng dần nhu cầu tận hưởng những phương tiện của nghành công nghiệp không khói-du lịch nghỉ dưỡng. Bởi vậy nên trong thời gian ngắn mà Vũng Tàu, Mũi né, Sầm sơn, Nha Trang, Hội an, Phú quốc đã mọc lên vô số những khu nghỉ dưỡng. Những nhà đầu tư đã không tiếc tiền của để tung vào việc xây dựng những khu Resort. Những khu Resort ở Bali, Indonesia, Phuket-Thái Lan đã trở thành những ví dụ điển hình cho những minh họa mà hầu hêt các chủ đầu tư đều hướng tới. Nhà tranh, vách đất, mái lá, lu nước, bánh xe bò, tàu lá chuối..là những chất liệu và vật dụng được sử dụng trong Resort. 
 

III. Kiến trúc của Resort:
 Phần lớn các Resort này đều gắn với dịch vụ nghỉ dưỡng biển, phục vụ khách cao cấp và nằm sát biển. Nhiều Resort thường hướng đến những kiến trúc cổ xưa để đưa khách về gần với thiên nhiên, tránh xa cái ồn ào của cuộc sống đô thị như bố trí những ngôi nhà cổ với mái ngói; tường gạch; cột, kèo bằng gỗ và có gam màu tối, mang vẻ cổ kính. Tuy nhiên, hệ thống các phòng ốc của Resort được thiết kế thành từng căn hộ biệt lập, tạo không gian riêng cho khách. Bên trong phòng là những thiết bị hiện đại, tiện nghi. Resort khác với các cơ sở lưu trú thông thường ở chỗ, nó có dịch vụ liên hoàn, tổng hợp, có thể đáp ứng được mọi nhu cầu về dịch vụ của khách như các dịch vụ giải trí, spa, chăm sóc sức khỏe, làm đẹp, thể thao, nghỉ dưỡng…Vì vậy, khi thiết kế xây dựng Resort, yêu cầu giữ lại tối đa cây xanh. Thậm chí, việc xây dựng còn phải lựa theo địa hình, không được tàn phá thiên nhiên mà phải hoà vào thiên nhiên.Thiết kế Resort phải tạo ra một không gian để người sống trong đó được thư giãn tối đa. Vì vậy, cái mà người thiết kế nghĩ ra là… khoảng trống, để tạo nên không chỉ công trình kiến trúc mà cả không gian còn lại bên ngoài công trình đó. 
 

 Thực tế kiến trúc Resort không chỉ đơn giản là phòng ngủ, là nơi lưu trú với dịch vụ tiện nghi. Để có một giá trị đồng bộ, tương tác tốt đến cảm giác thư giãn thích thú, ngoài thiết kế kiến trúc, nội thất… còn phải cần lao động chuyên nghiệp của nhà thiết kế cảnh quan (landscape); chuyên gia phong cách (stylist), nghệ thuật sắp đặt (installation). Đó là chưa kể trong vài trường hợp đầu tư nghiêm túc, chắc chắn không thiếu vai trò của các cố vấn về văn hoá và truyền thống địa phương. Dĩ nhiên, sẽ rất là phung phí khi viện đến nhiều chuyên gia đến vậy mà không đặt Resort trong sự vận hành của những nhà quản lý kinh doanh du lịch có tay nghề chuyên nghiệp. 
 Chính vì thế, ở các không gian trong Resort, người ta mới kết nối với văn hóa bản địa, tạo ra không gian bản địa cho du khách có thêm niềm vui khám phá. Không gian nghỉ là một không gian hiện đại nhưng lại mang bản sắc văn hóa, kỹ thuật của vùng bản địa mà nó toạ lạc. Điều đó giải thích vì sao các Resort cao cấp luôn quan tâm dùng vật liệu và kỹ thuật bản địa, dùng người địa phương để làm việc. Nhu cầu cao nhất của du khách khi tìm đến Resort là để thư giãn. Du khách đã bỏ thời gian và tiền bạc, nhà đầu tư và nhà thiết kế đem đến cho họ một không gian phù hợp để họ có thể thư giãn. Một số Resort lược bỏ bớt những yếu tố của đời sống công nghiệp, những máy móc hào nhoáng chỉ vì chúng nhắc người ta nhớ đến đời sống thường nhật hàng ngày. Vì vậy, bỏ bớt yếu tố công nghiệp không phải là lập dị, là tiết kiệm. Tạo ra cái “hoang sơ 5 sao” là điều mà người ta nhắm tới để mang đến cho du khách một môi trường thư giãn nhất. Người ta đi nghỉ ở Resort là để hưởng cái không gian còn lại giữa các “xác nhà” (mà đầu tư nội thất không ít tiền). Vì vậy mới có một khái niệm vui vẻ “vẽ Resort là vẽ… khoảng trống”. Để có nhiều những giá trị thật sự đó cho Resort thì xu hướng hiệu quả trực tiếp nhất là dùng vật liệu thô, tự nhiên, nặng chất công phu của văn hoá vật liệu truyền thống. Mà theo hướng này thì lập tức phải tốn nhiều chi phí khắc phục nhược điểm thô thiển, thiếu an toàn, chóng hỏng, phí bảo dưỡng cao. Vậy là thấy ngay cái giá cao hợp lý của… Resort 5 sao. Như vậy, khi một Resort ra đời thì người đầu tư, nhà thiết kế đã phải nhắm đến một chân dung du khách cụ thể với một không gian, phong cách, tiện nghi phục vụ tương thích, chi phí đầu tư và giá bán sản phẩm tương thích.
 

Trong những khu Resort cao cấp này, các loại hình dịch vụ được nâng lên một tầm cao cấp hơn, chuyên biệt hơn. Bởi đây thường là những nơi nghỉ dưỡng và lưu trú dài ngày nên các loại hình dịch vụ cũng như tiện nghi sẽ làm bạn có cảm giác thư giãn và thoải mái tuyệt đối. Trong đó không thể không kể đến loại hình chăm sóc đặc biệt là Spa…..
I. LỊCH SỬ VÀ NGUỒN GỐC CỦA SPA:
Không ai biết chính xác Spa có nguồn gốc tại đâu, nhưng có hai giả thuyết. Một là từ “SPA” có từ chữ “salus per aquae”, hay “heath through water”. Những người khác thì tin rằng gốc ban đầu của từ “SPA” bắt nguồn từ nước Bỉ thành phố của spa., được biết từ thời La Mã họ biết tận dụng việc tắm rửa. Họ nghiên cứu thị trấn này rất tuyệt vời mà từ spa lại đồng nghĩa với tiếng Anh và nó được dùng và được yêu chuộng.
Những mẫu spa hiện đại đều có nguồn gốc từ thành phố cổ danh tiếng này vì việc chữa bệnh hiệu quả bằng nguồn nước khoáng và nguồn nước suối nóng. Khách du lịch thuờng tới đây để tắm và để phục hồi sức khoẻ của họ. Trong thế kỷ thứ 19, những trung tâm Spa hàng đầu là điểm đến cho những người giàu có muốn tắm. Việc trị liệu chữa bệnh bằng nước được nhìn nhận là điểm quan trọng nhất của Spa ở Châu Âu. Cho đến ngày nay việc massage cơ thể và xoa bóp mặt là phương pháp điều trị Spa phổ biến nhất.
Người xưa đánh giá cao và tôn sùng dòng nước chảy. Người Nhật, Trung Quốc, Hy Lạp, La Mã dùng nước ấm từ hàng nghìn năm trước để điều trị giảm mệt mỏi, làm lành vết thương và xua đi tinh thần suy sụp. Tiên phong khám phá mối liên hệ giữa tinh thần và thể chất là người Hy Lạp, họ đã cho xây dựng những phòng tắm và thư giãn ở những khu vực có sông, hồ hoặc suối. Người La Mã phát minh ra nhiều kiểu tắm, từ tắm nóng đến tắm ấm, lạnh. Một số phòng tắm cổ do người La Mã xây dựng hiện vẫn còn vết tích tại Châu Âu. Từ liệu pháp nước bắt nguồn từ Hy Lạp HYDOR (nghĩa là nước) và THERAPEIA (chữa bệnh), nước nóng và nước lạnh có tác dụng kích thích hệ thần kinh và tuần hoàn. Spa có 2 ý nghĩa chính. Một là nơi chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp. Hai là nơi chuyên biệt về an dưỡng. Như vậy, đặc trưng của Spa là mang lại cho bạn sự thư giãn và thoải mái cho tinh thần, đồng thời kích thích các giác quan bằng những không gian và âm thanh riêng của các Spa. Vì lẽ đó, Spa đặc biệt đuợc ưa chuộng ở nhiều nước phương Tây, do người nước ngoài đánh giá rất cao yêu cầu thư giãn về mặt tinh thần và trí óc, mặc dù Spa phương Tây không được huyền bí và hấp dẫn như phương Đông. Vậy có thể nói: Spa là một liệu pháp dùng nước để điều trị cơ thể. Khi nói đến spa ta có thể hình dung Spa như một dưỡng đường thoáng mát, giàu chất thiên nhiên, đem lại sức khỏe thể chất và tinh thần thư thái cho con người.
 

II. CÁC PHƯƠNG PHÁP TRỊ LIỆU CỦA SPA: 
-Trị liệu hương thơm: Trị liệu bằng tinh dầu để cơ thể thư giãn. 
-Trị liệu thủy hóa: Dùng muối khoáng hay tắm khoáng nhằm tẩy da chết, kích thích tuần hoàn máu. 
-Liệu pháp thảo dược: Dùng nguyên liệu có nguồn gốc thảo dược. 
-Liệu pháp sử dụng bùn: Dùng các loại bùn khác nhau điều trị giảm đau nhức, tẩy da chết, làm sạch sâu.
-Liệu pháp dùng sản phẩm từ biển: Dùng nước biển và tảo biển giúp giải độc và cung cấp dinh dưỡng cho các cơ quan.
-Liệu pháp hydro: Dùng nước trong trạng thái bốc hơi, giúp thư giãn, giải độc tố.
-Liệu pháp nhiệt: Dùng hơi nóng để trị liệu.

Vì cuộc sống hiện đại ngày càng làm con người bị căng thẳng hơn, người ta nhận thức tốt về sức khỏe, sự cân đối, lựa chọn cách điều trị, ăn uống và thể dục… do đó nhu cầu đến spa để được thư giãn, cân bằng sức khỏe với cuộc sống ngày càng tăng cao. Ngày nay, spa không chỉ dành cho những người giàu có. Spa đã trở thành một phần của cuộc sống. Dự đoán trong tương lai, spa sẽ phát triển theo những xu hướng sau:
1. MEDICAL SPA: Khách hàng đến spa để làm đẹp (như tiêm chất Botox vào cơ thể). Medi Spa phát triển rất nhanh, hiện đã có 700 Medi Spa trên toàn thế giới.

3. DAY SPA (SPA ngày): Khách đến spa trong ngày sẽ được phục vụ trọn gói. 
4. SPA ĐANG MỞ RỘNG: Đến những người thu nhập trung bình. Spa tại gia cũng bắt đầu phổ biến. 
5. SPA quốc tế phát triển: Các liệu pháp như massage Thái, Balinese Rituais và Ayurve đang ngày càng được ưa chuộng.
6. SPA trong khách sạn: Là yếu tố để thu hút khách du lịch 
7. SPA Cho phép mang theo thú cưng: Những spa này cho phép khách mang theo thú vật nuôi tới, có chỗ giữ và chăm sóc chúng trong khi họ được điều trị.
8. SPA dành cho phái mạnh: Với nam giới, có lẽ sự thư thái tinh thần, thoải mái đầu óc, không stress, không áp lực công việc, không đau đầu chuyện gia đình có lẽ còn quý hơn rất nhiều những thứ họ kiếm được hằng ngày… 
9. SPA dành cho cả gia đình.